حجامت خطرناک است؟ آندوسکوپی چطور؟

· چرا طی سالهای گذشته هیچ متخصص و مقام مسئولی از این موضوع مهم صحبتی نکرده تا اینکه یک کارشناس تجهیزات پزشکی لب به سخن گشوده و آن را فاش کرده است

· چرا هرگاه صحبت از حجامت شده متولیان سینه چاک سلامت، فریاد وا اسفا سر داده اند که بگیرید عاملین شیوع هپاتیت و ایدز را ولی خبر ورود خونهای آلوده به کشور و ابتلای صدها نفر به این بیماریها و نیز آلوده بودن دستگاه اندوسکوپ به این ویروسها آنها را نگران نکرده است؟ درحالی که حجامت با تیغ استریل یکبار مصرف و با چند خراش سطحی انجام و قابل مقایسه با اندوسکوپ که به عمق بدن نفوذ کرده و با خون و مخاط وی آلوده می شود نمی باشد

· چرا مسئولین انتقال خون که همیشه در خط مقدم مبارزه با حجامت قرار دارند تاکنون در مورد آلودگی اندوسکوپ و خطرات آن گزارش و هشداری نداده اند؟ 

گزارش ذیل را خوانده و سعی کنید به سوالات فوق پاسخ دهید

اگر اخیرا برای اهدای خون به سازمان انتقال خون مراجعه کرده باشید، در کمال تعجب متوجه می شوید که در کنار سوالاتی مثل ارتباطات جنسی، سفر به کشورها یا مناطق خاص یا اعمال جراحی و دریافت خون اهدایی، سوال جدیدی به لیست اضافه شده است: "آیا در چند ماه گذشته اندوسکوپی انجام داده اید؟!"

چرا انجام اندوسکوپی این قدر خطرناک شناخته شده است؟ چرا احتمال می رود کسی که اندوسکوپی کرده، ناقل ویروس هپاتیت و ایدز باشد تا حدی که از پذیرش خون وی خودداری می گردد؟ سعید امیری کارشناس تجهیزات پزشکی دو دلیل اصلی را برای این امر مطرح می کند:

اول این که دستگاه های اندوسکوپی لازم است به طور صحیح و دقیق، شستشو و ضدعفونی گردند که متاسفانه به خاطر مشکلات ذیل این امر ندرتا در ایران انجام می شود :

تراکم بیمار و عدم فرصت کافی برای شستشو و ضدعفونی بین دو بیمار (توضیح این که یک سیکل کامل شستشو و ضدعفونی حداقل 15 دقیقه به طول می انجامد. - ترس پزشکان از خراب شدن دستگاه ها به دلیل شستشو و ضدعفونی مکرر و هزینه های تعمیرات ناشی از آن، عجله پزشکان برای تمام شدن کارشان و مراجعه به مطب یا بیمارستان دیگر، دستی بودن اکثر مراحل شستشو و عدم استفاده از ماشین های شستشوی اتوماتیک و یا استفاده از محلول های ضدعفونی نامناسب و ضعیف)

علت دوم این است که در حین انجام اندوسکوپی، معمولا از یکسری ابزار برای نمونه برداری، تزریق دارو بداخل بافت معده یا روده، برش پولیپ ها و... استفاده می شود که به دلیل تماس مستقیم با بافت، خون و مخاط بیماران به شدت آلوده بوده و می تواند هرگونه ویروس، آلودگی عفونی و میکروبی را از بیماران قبلی به بعدی منتقل کند. ریسک بالای این گونه ابزارها(به دلیل وارد شدن به داخل بافت بیمار) در حدی است که لازم است به صورت استریل برای بیماران استفاده گردند. این کارشناس تجهیزات پزشکی افزود: ابزارهای اندوسکوپی دو دسته اند: یکبار مصرف(غیرقابل ضدعفونی و غیرقابل استریل) که نباید برای دو بیمار استفاده شوند و چند بار مصرف (قابل اتوکلاو واستریل شدن) ابزارهای یکبار مصرف معمولا دارای طراحی ساده بوده و از مواد اولیه بسیار ارزان تولید می شود به طوری که بیماران بتوانند از عهده پرداخت هزینه های آن برآیند. ابزارهای چند بار مصرف معمولا طراحی پیچیده تری داشته و از جنسی است که قابلیت استریل شدن و تحمل دمای بالای اتوکلاو را داشته باشد. وی با تاکید بر این که طبق دستورالعمل های بهداشتی و کنترل عفونت، کلیه ابزارهایی که با بافت و خون بیماران در تماس هستند، لازم است یا قابل استریل شدن باشند (که متاسفانه در ایران تقریبا برای ابزارهای اندوسکوپی انجام نمی شود) و یا از نوع یکبار مصرف استفاده شوند، افزود: متاسفانه در کشور ما این ابزارهای ارزان قیمت بارها و بارها استفاده می شوند و در بهترین حالت فقط به یک ضدعفونی ساده و کوتاه و البته ناکافی و ناقص بسنده می شود. (به دلیل نوع طراحی این گونه ابزارها، خون و مخاط طوری به داخل آنها نفوذ می کند که قابل پاک شدن نیست و لذا ضدعفونی کردن ابزار عملا بی فایده و بی اثر است) و این بی توجهی ها توسط افرادی (پزشکان و پرستاران) انجام می پذیرد که به خوبی از نتیجه کار خود و فاجعه بعد آن خبر داشته ولی به راحتی این کار را انجام می دهند. وظیفه همه ما اطلاع رسانی به همه هم وطنان است تا خودشان مراقب سلامتی شان باشند تا افراد سودجو یا اهمال کار در هر لباسی نتوانند از بی اطلاعی مردم سوء استفاده کرده سلامتی شان را به خطر بیندازند. این کارشناس تجهیزات پزشکی در پایان دو پیشنهاد به بیماران مطرح کرد و گفت: اگر برای اندوسکوپی معده (یا کولونوسکوپی روده و یا برونکوسکوپی ریه) به پزشک یا بیمارستانی مراجعه نمودید اولا مطمئن شوید دستگاه به خوبی شستشو و ضدعفونی شده باشد. حتما لازم است دستگاه بین 10 تا 20 دقیقه (بسته به نوع محلول) به طور کامل غوطه ور باشد. لذا اگر در آن بیمارستان (یا مطب) یک دستگاه باشد، مریض ها نمی توانند با فاصله 6- 5 دقیقه از هم اندوسکوپی شوند! اگر شک داشتید می توانید از پرستار بخواهید که دستگاه غوطه ور شده در محلول را به شما نشان دهد تا خیالتان راحت شود. ثانیا: مطمئن شوید ابزاری که برای شما استفاده می شود (اعم از پنس نمونه برداری، سوزن تزریق و...) استریل باشند. اگر از انواع یکبار مصرف استفاده می شود، لازم است از بسته بندی های استریل و نو باز شوند که مطمئن ترین حالت است. اگر از نوع چند بار مصرف استفاده می شوند، یا توسط دستگاه استریل شده اند (مطمئن تر از استریل با محلول) که باز هم لازم است داخل بسته بندی های مخصوص باشند و هنگام مصرف باز شوند و یا توسط محلول ضدعفونی شده است که لازم است مدت طولانی (بین 1 تا 10 ساعت) داخل محلول بوده باشند. این حق شماست که نسبت به سلامتی خود حساس و نگران باشید و از پرستار بخش اندوسکوپی و یا پزشک بخواهید که دستگاه ضدعفونی شده، ابزار و بسته بندی آن را به شما نشان دهد و اطمینان خاطر شما را جلب نماید. پرستارها تقصیر را گردن دکترها می اندازند که وقت لازم را برای ضدعفونی کردن دستگاه در اختیار قرار نمی دهند و یا به خاطر کم کردن هزینه ها و افزایش درآمد از شستشو و ضدعفونی صحیح دستگاه ها و استریل کردن ابزارها و یا دور انداختن ابزار یکبار مصرف جلوگیری می کنند. دکترها هم تقصیر را گردن وضعیت اقتصادی بیمارستان، بضاعت کم بیماران (کم کردن هزینه بیمار)، اهمال کاری پرستاران، تراکم زیاد بیمار و حتی پایین بودن تعرفه های پزشکی می اندازند. امیری ضمن هشدار به مراکز درمانی شستشو و ضدعفونی نکردن صحیح دستگاه های اندوسکوپی، استفاده مکرر از ابزارهای یکبار مصرف برای تعداد زیادی بیمار، استریل نکردن ابزارهای چند بار مصرف با دستگاه های ویژه را جنایت در حق بیماران دانست و افزود: مسئولیت این کار با پزشک، پرستار، مسئولین کنترل عفونت بیمارستان، مسئولین بیمارستان، مسئولین وزارت بهداشت است، چه خود را به بی خبری بزنند و چه نزنند. 

http://www.aftabnews.ir/vdciyyaz3t1a5p2.cbct.html